เข้าใจความเปลี่ยนแปลงของวัยรุ่นไทย

เข้าใจความเปลี่ยนแปลงของวัยรุ่นไทย

มีใครบ้างที่รู้สึกว่าตัวเองไม่เข้าใจลูกเลย เพราะเหมือนกับว่ายิ่งโต พวกเขาก็ยิ่งห่างเหิน พวกเขาไม่อยู่บ้านเหมือนตอนเด็ก ๆ อีกต่อไป เมื่อก่อน พวกเขาจะถามคุณทุกเรื่อง แต่ตอนนี้พวกเขาเริ่มพึ่งพาตัวเองมากขึ้น

ถึงเวลาที่คุณพ่อคุณแม่ที่มีลูกวัยรุ่นจะทำความเข้าใจกับสิ่งที่ลูกกำลังเผชิญและช่วยพวกเขา วัยรุ่นแบ่งออกเป็น 3 ช่วงหลัก ๆ คือ วัยรุ่นตอนต้น ซึ่งอยู่ในช่วงอายุ 11-13 ปี วัยรุ่นตอนกลาง ประมาณ 14-16 ปี และวัยรุ่นตอนปลาย ตั้งแต่ 17 ปีขึ้นไป ระยะการเจริญเติบโตของแต่ละช่วงมีลักษณะดังนี้

ด้านร่างกาย

0:00/0:00

Skip in 5

เมื่อเริ่มเข้าสู่วัยเจริญพันธุ์ ร่างกายของวัยรุ่นจะมีการเปลี่ยนแปลงหลายอย่าง เช่น สูงขึ้นอย่างรวดเร็วกระทันหัน มีสิว มีกลิ่นตัว มีขนขึ้นในที่ลับ หน้าอกขึ้น และเริ่มมีประจำเดือนสำหรับเด็กผู้หญิง เสียงแตก มีขนขึ้นตามใบหน้าและลำตัว มีการหลั่งน้ำอสุจิสำหรับเด็กผู้ชาย ในช่วงวัยรุ่นตอนต้น นี่เป็นช่วงที่เด็ก ๆ จะเริ่มใส่ใจกับรูปร่างหน้าตามากขึ้น เด็กผู้หญิงอาจเริ่มมีปัญหาเรื่องการกินเพราะกลัวอ้วน เมื่อเข้าสู่ช่วงวัยรุ่นตอนกลาง พวกเขาจะเริ่มลองผิดลองถูกกับรูปลักษณ์ของตัวเอง แต่เมื่อเข้าสู่วัยรุ่นตอนปลาย พวกเขาก็จะเริ่มยอมรับรูปร่างหน้าตาของตัวเอง เด็กผู้ชายที่โตช้าและเด็กผู้หญิงที่โตเร็วมักประสบปัญหากับการปรับตัวมากกว่าเด็กผู้ชายที่โตเร็วและเด็กผู้หญิงที่โตช้า

ด้านอารมณ์

เด็กในช่วงวัยรุ่นตอนต้นจะสนใจแต่ตัวเอง พวกเขาคิดว่าทุกคนกำลังจ้องมองเขาอยู่และรู้สึกกระดากอายได้ง่าย เด็กในวัยนี้มักมีอารมณ์แปรปรวนจากโกรวธ์ฮอร์โมน (Growth hormone) มีเด็กจำนวนมากในวัยนี้ที่รู้สึกซึมเศร้าหรือเครียดง่าย ซึ่งอาจทำให้เรียนหนังสือได้ไม่ดี หันหน้าเข้าหาเหล้าหรือยาเสพติด และมีเพศสัมพันธ์ก่อนวัยอันควร พวกเขาจะเริ่มตีตัวออกห่างจากพ่อแม่ และพยายามพึ่งพาตัวเองมากขึ้น พวกเขาจะค้นพบตัวตนของตัวเองเมื่อเข้าสู่ช่วงวัยรุ่นตอนปลาย

ด้านสังคม

เมื่อวัยรุ่นพยายามเป็นอิสระจากพ่อแม่ พวกเขาจะสนใจที่จะสร้างสัมพันธ์กับเพื่อนในวัยเดียวกันมากขึ้น เริ่มมีกลุ่มเพื่อน และเพื่อนจะมีอิทธิพลต่อการตัดสินใจของพวกเขามากขึ้น ซึ่งหมายความว่าพวกเขาจะใช้เวลาอยู่กับพ่อแม่น้อยลง นอกจากนี้เมื่อเข้าสู่ช่วงวัยรุ่นตอนกลาง พวกเขายังอาจเริ่มทดลองมีเพศสัมพันธ์เพราะความอยากรู้อยากเห็น และจะเริ่มสนใจเพศตรงข้ามจริงจังเมื่อเข้าสู่วัยรุ่นตอนปลาย และพัฒนาความสัมพันธ์ลึกซึ้ง

ด้านกระบวนการคิดและจิตใจ

ทั้งเด็กผู้หญิงและเด็กผู้ชายจะพัฒนาทักษะการคิดแบบนามธรรมและแก้ปัญหาได้ดีขึ้น เด็กผู้หญิงจะมีความถนัดเรื่องการใช้ภาษาในขณะที่ผู้ชายจะถนัดคิดคำนวณมากกว่า ดังนั้นพวกเขาจะเริ่มคิดวิเคราะห์ มีหลักการ และมั่นใจในตัวเองยิ่งขึ้น จะพยายามถ่ายทอดอารมณ์ ความคิดและความรู้สึกออกมาเป็นคำพูด และคิดเกี่ยวกับการศึกษาและอนาคตของตัวเองมากขึ้น

พ่อแม่ควรทำอย่างไร?

เมื่อการเปลี่ยนแปลงทั้งหมดนี้เกิดขึ้นพร้อม ๆ กัน วัยรุ่นมักมีปัญหากับการปรับตัว แต่ถ้าพวกเขารู้สึกว่าพ่อแม่เข้าใจ และคอยแนะนำและช่วยเหลือ พวกเขาก็จะสามารถปรับตัวได้ดีขึ้นและกลายเป็นผู้ใหญ่ที่ดีในอนาคต ในฐานะพ่อแม่ คุณควรเปิดโอกาสให้ลูกได้พูดคุย คุณควรอธิบายให้เขาฟังเกี่ยวกับการเปลี่ยนแปลงต่าง ๆ ก่อนที่พวกเขาจะเข้าสู่วัยรุ่น ให้คำปรึกษาเกี่ยวกับสิ่งที่พวกเขากลัวและกังวล รับฟัง และใส่ใจในสิ่งที่ลูกทำโดยการถามไถ่ พยายามกระตุ้นให้พวกเขาเล่านู่นเล่านี่ให้ฟัง เคารพในความเห็นและความเป็นส่วนตัวของลูก ชื่นชมเมื่อลูกทำได้ดี และทำในสิ่งที่ถูกต้อง คุณควรกินข้าวกับลูก และทำกิจกรรมที่คุณชอบร่วมกันเสมอ และพยายามทำความรู้จักกับเพื่อนของลูกเอาไว้

ช่วงวัยรุ่นเป็นช่วงที่จะย้ำเตือนว่าเราควรใช้เวลาอยู่กับลูกในวันที่พวกเขายังเล็กให้ได้มากที่สุด เพราะเมื่อถึงเวลานั้น พวกเขาก็จะไม่มีเวลาอยู่กกับเราอีกต่อไป ฉะนั้นใช้เวลานี้ให้คุ้มค่าที่สุดก่อนที่จะไม่มีโอกาสดีกว่าครับ